L2 Planet Focus: ZkPad
L2 Planet Focus serisinin bu sayısında StarkNet'te bir launchpad platformu olan zkPad'e odaklandık.
ZkPad Nedir?
ZkPad, merkezi olmayan bir launchpad ile merkezi olmayan bir proje inkübatörü arasındaki mükemmel dengedir.
Bu iki işlevin el ele yürüdüğüne ve teknik, pazarlama veya finansal destek sağlamanın, hayata geçirdikleri projelere yatırım yaptıklarını, onları %100 desteklediklerini ve onlara tamamen güvendiklerini gösterdiğine inanıyorlar.
Peki kısaca ne gibi farklılıkları var?
On-Chain Sistem: Hali hazırda aktif olan launchpadlerden bir çoğu kazananları çekiliş sistemi ile belirliyor fakat bu seçim süreçleri şeffaf değil. ZkPad’in ilk düzeltmek istediği eksik, şeffaflık. Bu sayede kazanan veya kazanamayan tüm katılımcılar on-chain üzerinden doğrulanabilecek ve seçimler kapılı kapılar ardına bırakılmayacak. Bir ön satış hakkı kazanıldığı takdirde bu hak, satış öncesinde bir başkasına devredilemez. ZkPad bu sistemi de değiştirmek istiyor. Alım haklarını NFT’lere bağlayarak satışa katılamayacak ya da katılmak istemeyen kişilerin haklarını başkalarına devredebilmesinin önünü açıyor. Burada devir ifadesi, NFT marketi üzerinden ön satış hakkının satışı ile riskini almak istemediğiniz projeden de kar elde edebilmenizi ifade ediyor.
DeFi: Benzer launcpad projelerinde platformdan belirli bir alım hakkı kazanabilmek için platformun tokenını solo ya da farklı bir asset ile LP yaparak stake etmeniz gerekiyor. Bu yöntem, havuzda likidite bulunabilmesi için mantıklı bir yöntem olsa da toplam likiditenin verimsiz değerlendirilmesine neden oluyor. ZkPad bunu ortadan kaldıracak şekilde fonların maksimum verim ile değerlendirilmesini sağlamak istiyor.
Proje Güvenliği: Çoğu launchpad platformu başlangıçta çok kaliteli projeler ile reklamını yaptıktan sonra ilerleyen dönemlerde platformu boş tutmamak için karlılık payı düşük, hatta yatırımcılarını zarar ettirebilecek projelerle anlaşıyor. Burada bir ikilem oluşuyor. Fazla sayıda ve düşük kaliteli projeler mi yoksa az sayıda ve kaliteli projeler mi tercih edilmeli? Çoğunlukla projeler launchpad platformlarına başvuru yaptığı için aslında merkeziyetsiz bir yapıdan söz edilemiyor. ZkPad’in amacı marketing ile fon sağlamaktan ziyade gelen proje yatırımlarını şeffaf biçimde topluluk ile paylaşmak. Bu sebeple ZkPad, DAO oluşumu olarak ilerlemeyi planlıyor.
Yönetim: ZkPad, oluşturmak istediği DAO’da katılımcıların sadece token sahibi olduğu için yer almasını değil gerçekten oluşumun ilerleyişine ve geleceğine karar vermesini istiyor.
Uygulanabilirliği topluma yayma
Ekibin ilk önce insanlara aşılamak istediği şeylerden bir diğeri de rollup kullanım aşamalarını insanlara detaylı biçimde aktararak kullanıcıların zorlanmasının önüne geçmek. Bunun hakkında içerikler üretilecek ve ilerleyen dönemlerde paylaşılacak.
Riski azaltma girişimleri
İkinci dikkat çekilmesi gereken konu belirli risk belirteçleri. Bildiğiniz gibi public yapılacak ön satış tokenlerını bizden çok daha önce alan yatırım firmaları oluyor. Bu durumda public ön satış fiyatının altında kalsa bile çok erken aşamadan seed yatırımı yapan kapitaller kar ile ayrılıyor. ZkPad kaybı minimalize etmek için platforma seed yatırım imkanı olabilecek projeleri de ilerleyen dönemde almayı planlıyor.
Platform İşleyişi
Çekiliş Sistemi
Tokenler için verilen alım hakları ERC721 token şeklinde saklanacak. Böylece ikincil marketler üzerinden alım hakkınızı rahatlıkla satışa koyabilecek yada çekilişi kazanamadığınız takdirde marketten o satış için bir NFT alarak dahil olabileceksiniz. Bu çekiliş süreci tamamen on-chain olarak şeffaf bir şekilde gerçekleştirilecek.
IDO Alım Hakları
Alışık olduğumuz token miktarı ve kilitlenen süre ile ilişkili olarak üçüncü bir parametre daha eklenecek ‘p’. Bu parametre, platformda çıkacak projelerin sahipleri tarafından belirlenerek özelleştirilebilir. Örnek vermek gerekirse tokenı olmayan ama uzun süredir işleyen bir NFT marketi düşünelim. Bu proje parametrelerden birisini kendi platformu üzerinde geçmişe dönük bir alım/satış yapmak olarak belirleyebilir. Formülün özelleştirilmemiş halinde ‘p’ parametresinin gereksinimini ne kadar çok kişi sağlar ise token alım sürecinde verdiği bonus o kadar düşer, böylece topluluk düzeyinde adaletsiz bir bonus engellenmiş olur.
Sınıf Sistemi
Kilitlenen miktarlara göre çekiliş bileti kazandığınız bir sınıflandırma sistemi kurulmuş. Eğer çekilişe katılmak istemezseniz +25,000 token kilitleyip garanti alım hakkına sahip olabilirsiniz.
Gelecek planlarında ise kullanıcı bilgilerinin güvenliği için geliştirmeler yapılarak farklı yapılara geçilmesi düşünülüyor.
Yönetim
Yönetim modelinde Curve’un yönetim sistemi baz alınmış. Yönetim hakkınız kilitlediğiniz tokenlerın miktarına ve kilit süresine bağlı olarak değişim gösterecek. DAO’nun temel iki amacı ise, gelecek projelere yön vermek ve kilitli fonların yönetimi olacak.
Eğitim İçerikleri
ZkPad’in tek amacı elinde fon bulunduran yatırımcılara bir kar sunmak olmayacak. Buna ek olarak topluluğun öğrenimine katkıda bulunan kişilere de bazı ödüllendirmeler yapılacak. Bu sayede çeşitli diller ve konularda içerik üretimi sağlanabilecek.
Market Stratejisi
ZkPad’in ilk hedef kitlesi zaten bazı temel bilgileri olan ve bu makaleyi okuyan rollup kullanıcıları. Proje, ilerleyen dönemde farklı ağlarda da adını duyurmak ve kademeli olarak CEFI üzerinde de bulunmak istiyor. Belirli teşvik ödülleri ve airdroplar, bu sürece katkı sağlaması için ZkPad’in kullancağı araçlardan olacak.
Token Ekonomisi
$ZKP tokenı, çekiliş biletleri almanıza, tokenları stake ederek stake stratejilerine katılmanıza ve ayrıca DAO kararlarına katılmanıza izin verdiği için ZkPad ekosisteminin merkezindedir.
Bununla birlikte, bazı bilgileri belirtmek önemlidir. $ZKP jetonu, IDO'lara katılmak ve yönetişime katılmak için stake edilebilir. Token'ı stake ettiğinizde, stake ettiğiniz $ZKP'nin bir temsili olan $xZKP alırsınız. Bu belirteç likit değildir, yani trade edilemez ve yalnızca kilitlediğiniz $ZKP'yi temsil ederken, ZkPad ekosisteminin geri kalanına (Yönetim, piyango biletleri...) erişmenize izin verir.
Takım tokenlerı 2 yıllık bir kilit ile açılacak. İlerleyen dönemlerde dolaşımdaki token yüzdesinin az olmamasını isteyen takım public satışta satılan tokenlerın hepsini dolaşıma sokacak. Tüm token miktarının dolaşıma girmesinin iki yıl sürmesi planlanmış.
L2 Planet'ten şimdilik bu kadar, başka sayılarda görüşmek dileğiyle :)