L2 Planet

Share this post

L2 Planet Sayı #5

layer2planet.substack.com

Discover more from L2 Planet

L2 Newsletter // L2 Haber Bülteni
Read by 0xemre
Continue reading
Sign in

L2 Planet Sayı #5

L2 Planet'in bu sayısında Optimism, Aztec, Starkware ve Arbitrum tarafında yaşanan gelişmelerden bahsettik.

0xemre
Dec 25, 2021
2
Share this post

L2 Planet Sayı #5

layer2planet.substack.com
Share

L2 Fiat Para Geçişlerinde Hareketlilik

İkinci katmanın mevcut durumunda kullanıcılar için en büyük zorluğu ikinci katmana geçiş.

Projeler de bu sorunun farkında ve çözümler üretmeye çalışıyorlar. Çözümler ya merkezi borsaların ikinci katman ağlarına çekim ve yatırıma izin vermesi yada aracı şirketler aracılığıyla fiat para birimlerinden ağ ve projelere geçiş şeklinde oluyor.

Bu çözümlerden merkezi borsalardan geçiş yapmak kullanıcılar açısından daha az maliyetli oluyor. Eğer aracı şirketler kullanılırsa şirketin işlem ücreti, ağ ücreti ve projeye destek adı altında kesintiler olabiliyor ve ekstra maliyet ortaya çıkıyor.

Bu entegrasyonlar son zamanlarda artmaya başladı ve projelerin duyuruları sıklaştı. Kullanıcıları bu entegrasyonlar yaygınlaşıp tamamlansa bile yine bir sorun bekliyor, ikinci katmanlar arası geçiş. Her ne kadar köprüler bu sorunu azaltsa da güvenlik ve maliyet gibi eksileri olabiliyor. Bu sorun için bizi en heyecanlandıran gelişme ise DAI Wormhole. Konunun detayları için L2 Planet Sayı #3’ü okuyabilirsiniz.

Optimism Whitelist

Bültenin önceki sayılarında Optimism’in tam EVM denkliğine eriştiğinden bahsetmiştik. Böylece Ethereum ana ağındaki projeler kodlarında herhangi bir değişiklik yapmadan tek tıkla projelerini Optimism ağına taşıyabilir hale gelmişti.

EVM denkliğine rağmen projeler Optimism ağına geçmek için başvuru yapmaları gerekiyordu. Geçtiğimiz günlerde bu zorunluluk kaldırıldı ve dileyen proje geliştiricileri izinsiz bir şekilde Optimism’e geçiş yapabiliyor.

Twitter avatar for @optimismPBC
Optimism @optimismPBC
Today is the day. 🍾 The whitelist is officially gone and anyone can deploy to Optimism! optimismpbc.medium.com/8b0f32afd466
optimismpbc.medium.comAll Gas, No BrakesToday marks a very special occasion and another exciting milestone for Optimism and the Ethereum ecosystem at large. Optimism launched with a whitelist so that we could establish direct lines of…
8:02 PM ∙ Dec 16, 2021
1,444Likes332Retweets

Aztec Hareketleniyor

Gizlilik odaklı ikinci katman ağı Aztec Network’te yeni gelişmeler yaşanıyor.

Daha önce gizli ödemelere imkan tanıyan zk.money’i duyuran Aztec, şimdi de Ethereum ağının ilk gizli köprüsü Aztec Connect’in testnette olduğunu duyurdu.

Twitter avatar for @aztecnetwork
Aztec @aztecnetwork
Aztec Connect, the first private bridge for Ethereum DeFi, is live on testnet. Up to 100x gas savings with fully private transactions by default. Private DeFi is here.
Image
1:45 AM ∙ Dec 10, 2021
1,461Likes309Retweets

Proje geçtiğimiz günlerde A serisi yatırım turu düzenledi ve Paradigm şirketi önderliğinde $17m yatırım aldı. Yatırım aldıktan sonra ağın gelişimine yönelik hibe programı açıklandı. Bu programa göre Aztec Connect köprüsünün kontratlarını geliştiren geliştiriciler, hibeyle desteklenecek. Köprüyü geliştirmek tüm geliştiricilere açık.

Tüm bunların yanında Aztec Private DeFi’a gelecek ilk proje belli oldu. Element Finance, Aztec ağına geçiş yapacağını açıkladı.

Twitter avatar for @element_fi
Element Finance @element_fi
1/ We’re excited to announce that L2 scaling is coming to Element through @aztecnetwork! Lower gas costs have been one of the most awaited features by the Element community, and we’ve chosen Aztec as our first exploration into L2 scaling solutions.
medium.comFixed Rates for Everyone: L2 Scaling is Coming to ElementWe’re excited to announce that layer two (L2) scaling is coming to Element through the Aztec Network! Lower gas costs have been one of the most awaited features by the Element community, and, after…
6:55 PM ∙ Dec 16, 2021
334Likes77Retweets

Eğer Aztec Network hakkında daha fazla şey öğrenmek isterseniz @0xis_eth’nin L2 101: Aztec Network yazısını okuyabilirsiniz.

Starkware: L3 Neye Benzeyecek?

Starkware şirketi ikinci katmanın üzerine üçüncü hatta dördüncü bir katman oluşturmak istiyor. Daha ikinci katmana alışamadan üçüncü katman da nereden çıktı dediğinizi duyar gibiyim. Peki neden üçüncü katman?

Öncelikle Starkware’in planını açıklayalım. Starkware, zkRollup ve Validium teknolojisine odaklanmış zk-STARK kanıtını kullanan bir şirket. Daha önceki sayılarda bahsettiğimiz StarkNet’i ikinci katmana yerleştirip şuanda Immutable, DeversiFi, Sorare ve dYdX’in kullandığı StarkEx motorunu üçüncü katmana yerleştirmek istiyorlar. StarkEx’in haricinde yine üçüncü katmanda gizlilik odaklı bir ağ daha oluşturmak isteniliyor.

Nasıl ikinci katman Ethereum ana ağına ikinci ağdaki işlemlerin kanıtı yolluyorsa üçüncü katman da ikinci katmana işlemlerinin kanıtını yollayacak. Böylece üçüncü katman kanıtları için ikinci katmanda tekrar bir kanıt oluşturulup ana ağa yayınlanacak. Peki bunun ne gibi faydaları var?

  • İki kere sıfır bilgi kanıtıyla tam gizlilik

  • Neredeyse sıfır işlem ücretleri

  • Aynı ikinci katman gibi ana ağ ile aynı güvenlik seviyesi

  • Üçüncü katmanın sıkıştırma oranı ikinci katman ile çarpıldığında oluşan muazzam ölçeklenme.

İkinci katmanın üzerine istediğimiz kadar katman oluşturabiliriz. Tabi özellikle zkRolluplar için hesaplama gücü gereksiniminden doğan çok yüksek maliyetler var. Starkware’in vizyonu ve parası var, şimdilik dördüncü bir katmanı hedefliyorlar. İlerleyen zamanlarda gelişmeleri hep beraber takip edeceğiz.

Rollup Savaşları: Arbitrum Manifesto

Özellikle son zamanlarda kripto topluluğunda zkRollupların Optimistic Rolluplara karşı üstün olduğu ve akıllı kontrat sisteminin geleceği olduğu konuşuluyor. Arbitrum ise bu konuşulanlara katılmadıklarını ve neden zkRollup değil de Optimistic Rollupları seçtiklerini anlatan bir yazı yayınladı.

Arbitrum bu yazıda Optimistic Rollup ve zkRollupları zincir görünürlüğü, maliyet, köprüleme, canlılık ve EVM uyumluluğu konularında karşılaştırıyor. Karşılaştırmayı yaparken her iki rollupların da mevcut durumunu göze alarak yapıyor ve gelecek planlarını dahil etmiyor. Arbitrum ileride zkRollupları avantajlı görürlerse bu alana geçmekte çekinmeyeceklerini ama böyle bir avantajın olmasını beklemediklerini iletiyor. Yazının detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.

İleride bizi Optimistic vs zk savaşları bekliyor olabilir. Özellikle Twitter’da L2 proje yöneticilerinin sık sık tartıştığını görebiliyoruz. Bu savaşın galibi Ethereum olacak :)


Twitter Köşesi

Twitter avatar for @TobbyKitty
tobbykitty.eth 🐼 @TobbyKitty
StarkNet nedir? Saygıdeğer dostlarım olabildiğince basit ve tane tane anlatmaya çalışacağım. Önce Rolluplardan kısa bahsedelim, sonra zk teknolojisinin Rolluplara entegrasyonu ve tarihçesi peşine StarkNet’in mazisi; sonunda coin, yatırım ve Airdrop kısmına değinelim.
Image
8:34 AM ∙ Dec 12, 2021
1,112Likes247Retweets
Twitter avatar for @l2beatcom
L2BEAT @l2beatcom
We're happy to announce that we'll be building a State Explorer for dYdX in collaboration with @dydxprotocol and @StarkWareLtd 🎉 1/5
10:28 AM ∙ Dec 9, 2021
404Likes60Retweets
Twitter avatar for @epolynya
polynya @epolynya
Haven't listened to UCC, but seeing a lot of comments about it. Firstly, I'm delighted we have moved past the "rollups bad" phase to "rollups awesome but only on L1 bags I hold". However, the whole point of a modular architecture is the concept of L1s melt away. 1/
4:57 AM ∙ Dec 14, 2021
572Likes137Retweets
Twitter avatar for @0xPolygon
Polygon | $MATIC 💜 @0xPolygon
1/8 It's official: #Polygon welcomes @mirprotocol, a groundbreaking ZK startup in a $400M deal! Mir's amazing team developed the world’s fastest ZK scaling tech; we are joining hands to utilize it and build Polygon Zero - a highly-scalable, Ethereum-compatible ZK Rollup. 🦄💫
4:41 PM ∙ Dec 9, 2021
4,366Likes1,970Retweets
Twitter avatar for @Zac_Aztec
Zac Williamson @Zac_Aztec
Story time 📖! Today we’re announcing our Series A fundraise, led by Paradigm 🎉. I want to take the opportunity to dive back into the past and write about the origin of Aztec’s keystone technology, the universal ZK-SNARK, PLONK.
4:46 PM ∙ Dec 16, 2021
518Likes75Retweets

İzleme Köşesi


L2 Planet'ten şimdilik bu kadar. 15 gün sonra görüşmek üzere :)

2
Share this post

L2 Planet Sayı #5

layer2planet.substack.com
Share
Comments
Top
New
Community

No posts

Ready for more?

© 2023 L2 Planet
Privacy ∙ Terms ∙ Collection notice
Start WritingGet the app
Substack is the home for great writing